Wie wil het nou niet? De aller, allerbeste zorg. De aller, allerbeste zorg en wel nu. Direct. Zonder wachten. Zonder twijfels of onzekerheid. Zonder pijn en eenzaamheid. Zonder echte kwetsbaarheid en teleurstelling.

Op 5 juni zagen meer dan 70 huisartsen en medewerkers van UNICUM in de theatervoorstelling ‘De illusie van de maakbaarheid’ waarin een jonge aios neurologie worstelde met de botsing tussen die wens en de werkelijkheid. Een worsteling die voor haar pas echt duidelijk werd toen ze zelf patiënte werd, en die vervolgens doorwerkte in hoe ze arts wil zijn.

De voorstelling van Heelal BV was een cadeau van de directie van UNICUM aan de huisartsencoöperatie ter gelegenheid van de fusie van UNICUM Lekstroom en Zuid-Oost Utrecht. Het bleek een zeer indrukwekkende monoloog. Prachtig gespeeld door actrice Marit Hooijschuur met audiovisuele begeleiding door het MensenKoor.

Botsing

De theatermakers spraken met tientallen artsen, verpleegkundigen, patiënten, bestuurders en verzekeraars, op initiatief van de beweging Optimale zorg- dappere dokters. Over de botsing tussen de wens om de allerbeste zorg te leveren met de werkelijkheid, de afgepaste en steeds te korte tijd, over de leegte achter de geprotocolleerde glimlach, over hoe ook maximale zorg soms net niet levert wat echt nodig is.

Veel mensen die te maken hebben met de zorg – aan beide kanten van het bed, de spreekkamertafel of de behandelbank – herkennen de dilemma’s en worstelingen. En die zullen de komende jaren niet minder zal worden als de vraag naar zorg en het aantal zorgverleners steeds meer uiteen gaat lopen. Tegen de pijn als soms ook basale zorg bijna niet te leveren is.

Toch blijven de meeste aanwezigen blijven geloven in de waarde van het goede gesprek, het achterhalen van de vraag achter de vraag, mildheid en maatwerk, en het accepteren dat we moeten streven naar optimale, niet maximale zorg.

Wachttijd

In het nagesprek verzuchtten meerdere huisartsen hoe blij ze mogen zijn met hun vak, waarin je er soms toch voor kunt kiezen meer tijd te nemen, al loopt dan de wachttijd voor andere patiënten dan op. Ook huisartsen lopen namelijk aan tegen torenhoge verwachtingen, die niet allemaal en zeker niet allemaal tegelijk ingelost kunnen worden. Tegen knelpunten bij andere zorgverleners in de eerste of tweede lijn die voor onoplosbare dilemma’s zorgen.

Persoonlijk denk ik dat we elkaar daarvoor nodig hebben. Als huisartsen, als bredere eerstelijn, maar ook als beleidsmakers en inkopers. Want er is wel wat voor nodig om te zorgen dat we dat goede gesprek ook in de toekomst kunnen blijven voeren.

Al was het maar dat we het in grote lijnen eens zijn over een basis van kwaliteit en waar die onder druk lijkt te komen. Om samen te zien hoe we zorgen dat de wal het schip niet keert. En dat we zelf aan het roer staan en de woelige baren navigeren.

Esther van Osselen

Publicatiedatum 10 juni 2025